Boneiru
Norwin Willem: E biahe pa Hulanda ta Falta di rèspèt total p’e votadó, pueblo i pagadó di belasting

Kralendijk–Di akuerdo ku Norwin Nochi Willem, komo un pagadó di belasting, mi a sinti e nesesidat pa trese mi opinion publikamente dilanti relashoná ku e delegashon ku ta na Ulanda e próksimo dianan. E komunikado por ta masha kòrtiku mes.
Falta di rèspèt total pa e votadó en partikular i pa pueblo en general di Boneiru, pagadó di belasten meskos ku ami. Lo bo puntra bo mes dikon? Wèl un pueblo ta duna konfiansa na 9 representante pa atendé ku su nesesidatnan básiko di tur dia, ku ta un dak riba su kabes, trabou pa pone pan riba mesa pa su famia, un bon infrastruktura pa brinda un bon servisio, mantenshon kontinuo di e infrastruktura aki pa e por sirbi e komunidat, fasilidatnan pa e por rekreá den su oranan liber i provishonnan adekuá pa esnan vulnerabel den nos komunidat, kualnan ta esnan ku a pèrdè nan trabou, esnan ku ta sufri di defisiensia físikoi/ sigiko, nos grandinan i nos muchanan, i un partisipashon regulá di nos hóbennan ku tin ku bai karga nos futuro i un edukashon formashon pa krea siudadanonan responsabel i bon ekipá pa por asumí puesto i funshonnan klave den nos komunidat. Pa por logra esakinan, despues ku a desmantelá Antia Boneiru a skohe pa un laso direkto, kual e forma ku a yena esaki kategórikamente a keda rechasá via di un konsulta popular (referèndem) dia 18 di dezember 2015. Ku e rechaso aki implísitamente nos representantenan a haña un mandato kla pa atendé e kontenido di e laso direkto, ku pueblo ta eksperenshá komo defisiente, pero mas aun komo un praktika deskriminatorio pa motibunan ku no ta hustifiká ku un gran parti di nos komunidat segun rapòrtnan pa loke ta nivel di nos bida i nos infrastruktura ta hopi atrasá kompará ku loke ta akseptabel den Ulanda Oropeo.
Pueblo lo a spera ku e agènda di e bishita lo a enserá ku Konseho Insular, esta e 9 miembronan ku pueblo a skohe lo a forma un union di pensamentu i di akshon pa presentá na su representantenan na Ulanda, esta Tweede Kamer pero tambe na e gobièrnu Sentral na Den Haag un dokumento den kual ta mustra ku rèspèt i a base di igualdat e responsabilidatnan ku Ulanda ta karga den e desaroyo sosial-ekonómiko di nos isla pa atendé ku e arianan ku mi a menshoná. Sinembargo un biaha mas nos komo pueblo tin ku eksperenshá ku e 9 miembronan no por a laga nan bandera di partido para un banda i uni tras di e bandera di Boneiru. Un biaha mas nos lo bai eksperenshá ku no tin ni agènda formulá, ni tin informashon kua puntonan ku ta primi ta bai duna prioridat den e bishita aki. No a ni ta brinda e komunidat un perspektiva positivo ku kosnan lo bai kambia riba término korto atrobe riba e arianan ku mi a menshoná.
Loke ta hasi e bishita aun mas débil en frente di Ulanda ta ku tin un kantidat di tarea ku nos a tuma na 10-10-10 ku nos na kas no a atendé ètòl i otronan ku a keda no akabá, prueba di esaki ta ku un biaha mas a sobra miones di dòlar ku no a keda uzá for di e presupuesto di 2020. Bo ta puntra bo mes ku ki kara ta bai pidi mas fondo, ku por sierto ta nesesario pa yega na e kalidat di bida komparbel i akseptabel den Ulanda, miéntras ku e fondonan ku nos tin no ta usa nan adekuadamente.
Mas den Ulanda, ban brasa Ulanda, yena pòtmòni, asfalt ta bai kore, ets. Awor ta resultá di ta nada otro ku bakoba pa kue makaku, pasobra den su bida diario e pueblo no ta sinti ni ta eksperenshá ku e ta mas den Ulanda, ni ku Ulanda a akseptá nos brasé, ni ku te awe su pòtmòni no a yena, ni tampoko ku asfalt ta kore. Loke si e pueblo ta sinti tur dia ta ku tur bario a bai atras pa falta di infrastruktura modernisá, edifisionan di gobièrnu ta den un estado malísimo, ku no por brinda e servisio ku pueblo meresé, su fasilidatnan deportivo ta pésimo, bida a bira karu i preisnan di produkto i servisio ta subi den un forma inkontrolá, pobresa ta asotá mas ku 40% di nos poblashon, nos grandinan ta sklama pa un mihó penshun pa no mester sigui traha trabounan peligroso pa kubri nan gastunan, nos tin sufisiente kas pa pueblo, miéntras ku kasnan partikular ta inpagabel pa un gran parti di nos pueblo. Loke si e pueblo ta sinti i eksperenshá ta kareteranan ta den asina mal estado ku ta parse ku nos no ta den Reino Ulandes (e di 5 pais mas riku di mundu), pero mas bien nos ta biba riba un isla di terser mundo asina nos por sigui menshoná un kantidat di asuntunan mas ku bo ta puntra bo mes ku ta esaki ta e benefisionan ku nos a spera ora a konvensé e pueblo pa bai e laso direkto ku e kontenido aki.
Pa tur e rasonnan menshoná, mi no por yega na otro konklushon ku e biahe di e siman aki lo no kontestá e espektativanan ku polítikonan kier krea. Ora nan bin bèk man bashí, un biaha mas e pueblo lo sali desepshoná i desfroudá. Den tur e kaos aki, mi ta karga un speransa, esta ku sikiera un of dos di esnan ku ta den e delegashon, lo usa su tempu pa trese e dolónan, e nesesidatnan di e pueblo dilanti ku ta kai bou di responsabilidat di Ulanda, nan lo ta en todo kaso kumplimentu di palabrashonnan hasí na entre otro e akuerdo di gobernashon di aprel 2010, kualnan ta entre otro
– Un maneho kontrolá di imigrashon
– Un kubrimentu di e retraso riba tereno di infrastruktura den mas amplio sentido di palabra
– Nombramentu di un representante di Boneiru na Ulanda pa defendé interesnan di Boneiru i eleminá e pretenshon ku Ulanda sa mas ku tur hende kiko Boneiru mester.
– Un provishon sosial akseptabel den Ulanda sin usa kada biaha e preteksto di ku nos ta diferenshá for di Oropa. Klima, situashon ekonómiko, distansha i otro argumentunan fofo nunka por hustifiká ku nos nivel di bida ta asina atrasá kompará ku nos ko siudadanonan den Ulanda Oropeo. Mantenshon di esaki ta simplemente un violashon di derechonan humano ankrá den diferente tratadonan ku Ulanda ta ko-firmante di nan.
Ami i pueblo lo keda ansioso i kurioso pa mira resultado di e bishita aki di nos delegashon na Ulanda den e próksimo siman. Lo e ta un muhé embarasá ku a pèrdè e yu òf e lo ta un yu nasé morto?
Boneiru
Nòchi Willem, konehero di Union Sindikal Boneriano, USIBO

Sindikalismo na Boneiru (parti 2)
Siman pasá mi a elaborá riba e prinsipio di Independensia Sindikal i nos a trata e diferente aspektonan di Independensia Sindikal.
Awe lo mi elaborá riba e otro prinsipionan ku ta forma e base di sindikalismo. Un di nan ta: Demokrasia Sindikal
¿Kiko ta demokrasia Sindikal ?
Den sindikato e práktiká di demokrasia ta direkto i partisipativo. Esaki kier men ku representantenan sindikal ta ser elihí atraves di elekshonan statutario. Tur miembro tin derecho di bos i voto pa skohe i ser skohé i tur akuerdo mester tin apoyo i sosten di mayoría. Demokrasia sindikal ta basá riba e echo ku tur desishonnan grandi ku e organisashon ta tuma ta surgi for di asamblea (kongreso) general den kual ta partisipá e mayoría di e miembronan. Miembronan sin ningún opstákulo por opiná por ehèmpel ku si ta bai wèlga òf otro tipo di lucha. Pa disidí riba wèlga por ehèmpel ta e miembronan ta disidí ora ta welga, e kurso di e welga i akshonnan ta tuma. Ta nan tin e palabra definitivo i final.
Demokrasia sindikal ta tambe e prinsipio di kada trahadó pa skohe den libertat kua sindikato e ta afiliá na dje. Esaki ta ankrá den nos konstitushon. Nos ta ilustrá esaki awe ku e kaso k uta tumando lugá na Selibon kaminda trahadónan a disidí ku nan kier afiliá na otro sindikato pa defendé nan interesnan.
Art. 8 Grondwet van Nederland ku ta grodnwet ku ta konta pa Boneiru tambe
Het recht tot vereniging wordt erkend. Bij de wet kan dit recht worden beperkt in het belang van de openbare orde.
Na papiamentu e artikulo aki ta bisa: E derecho di asosiashon ta rekonosé. Solamente pa via di lei por limita e derecho aki na interés di orden públiko,
ILO, ku ta International Labour Organisation tambe ta defendé i rekonosé e derecho fundamental di e trahadó pa lanta of pa djoin un organisashon sindikal. E ta bisa:
The right of workers to form and join organizations of their own choosing is an integral part of a free and open society.
Na Papiamentu e ta bisa:E derecho di trahadónan pa lanta òf djòin organisashonnan di nan propio eskoho ta parti integral di un sosiedat liber i habri, esta un sosiedat demokrátiko.
Den e kaso di SELIBON ta e derecho aki e trahadónan a usa pa disidí den tur libertat ku nan ta bai afiliá na un sindikato di nan preferensha. I tur sindikato, pero tambe dunadó di trabou, den e kaso aki gerensia di SELIBON mester respetá e derecho aki inkondishonalmente.
E menasanan, e intimidashonnan, e deklarashonnan ku trahadónan lo pèrdè nan derechonan ankrá den nan CAO, akusashonnan di traishon, forsa pa keda retené kontribushon, metementu di miembronan di gerensia ku ta manda hende bai te na kas di e trahadónan ku a disidí di bai afiliá na otro sindikato ta totalmente robes i for di sla.
E ta pone un mancha grandi riba e sindikato ku ta hasi e práktikanan aki i e ta mustra ku gerensia di e kompania no ta respetá demokrasia i komo ku ta un kompania di gobièrnu, gezaghèber i bestuurscollege inmediatamente mester instruí e gerensia pa apstené su mes for di e práktikanan maligno aki.
Pa haña klaridat ta kua di e sindikatonan tin mayoría di e trahadónan organisá, tantu Selibon komo AFBW a pidi mediador di gobiernu pa organisá un referendem na Selibon. Konforme nos leinan e mediadó riba término korto lo organisá esaki i tur trahadó ku derecho di voto lo por partisipá na e referèndem i den tur libertat i sekresia nan lo por vota pa e sindikato di nan preferensia.
Ta bon pa liderato di sindikato den e dianan ku ta bin duna informashon ophetivo na e trahadónan di Selibon tokante e referèndem ku ta na kaminda. Ta bon tambe pa mustra gerensia pa keda leu for di e derecho di e trahadónan i ni direkto ni indirekto trata na influenshá e trahadó. Sigur mester mustra gerensia, den e kaso aki sr. Rudsel Leito pa e i su miembronan di staf apstené nan mes di tur klase di akshon ku ta hole menasa, intimidashon o represaya kontra kualkier trahadó ku ta bai hasi uzo di su derecho di eskoho liber na kua organisashon sindikal e kier pertenesé. Si bo no kier tin guera ku lagadishi no planta bonchi kantu di trankera. Si Selibon kier pas laboral, antó laga e referéndum tuma lugá den tur trankilidat i libertat. Esaki ta konta tambe pa e sindikatonan ku a partisipá na e referéndum. Keda korda ku boso prinsipio ta pa SIRBI INTERES DI E TRAHADO I SU FAMIA i no propio interés.
Boneiru
Selebrashon di Dia di Boneiru ku sintimentu miksto

Kralendijk–Awe 6 di sèptèmber pueblo boneriano a selebrá Dia di Boneiru kuminsa for di mainta ku reunion Solèm, siguí pa hisamentu di bandera kompañá pa himno adaptá kual ta hopi kuestionabel den komunidat pa despues palabranan di Pastor Mark Hooijschuur, sigui pa gezaghèber interino, sigui pa diputado Nina Den Heyer pa despues presentashon un kor I 4 kantante pa despues Honda siudadanonan di honor pa despues un show di Baile pa kloudurá e programa ofisial di Boneiru.
E aña aki ta di 70 aña pasa ku Konseho Insular a reuní pa promé bia i 39 aña pa promé e selebrá e promé Dia di Boneiru.

Skirbí pa Tico Janga.
E promé barku krusero a drenta haf di Kralendijk despues di 18 luna pa promé bia. Pabien i nos ta spera ku no te promé i último. Un esfera positivo a reina djaweps último. Ta bai trata pa haña mas barku krusero pero ku e situashon di e pandemia ku ta asotando mundu kosnan ta kambia un ora pa otro.
E forma ku e toformentu na nos himno a bai, ta kuestionabel, ta algu ku regardá un isla su intidat anto ta hasié den sekresia? Mi ta wak mas leu ku defakto meter a asta bin ku enkuesta òf un referendum pa sondea. Tin hende ke hasi wega prèt paso nan no tin noshon di kiko ta trata aki.
*
Tin persona ta kere ku ta empleadonan di Servisio di Kultura, Arte i Literatura ta inbolví den e proyekto modernisashon di himno di Boneiru, luga ta empleadonan di R&O ku Handhaving.
*
Nos a komprondé ku for di prensipio di e proyekto di himno aki servisio di Komunikashon tabata poko envolví. Pero desde ku un di e empleado ku tabata enkargá ku parti e proyekto a keda trasladá pa SKAL
tantu servisio di komonikashon ni SKAL no ta involví mas manera mester ta .
“*“
Ami ta haña redikulo ku un asuntu di kambia un himno komo sorpresa. Si tabatin transparensia informá pueblo kiko ta bai pasa ku ta bai kambia nos himno nashonal ta algu sagrado I mester a traha un komishon hasi e estudio i konsehonan korespondiente pa bai K.I. I pidi pa kambia e himno pa inkorporá otto instrument pa modifiká e himno. Asta kisas puntra Pueblo kiko e ta pensa. Ta kambia a kambia e himno sin niun prrvio aviso. Asina ku hinka un otro instrument den ta un kambio. Asina ku modifiká un kansion himno etc, ta kambio. Kuenta di no a kambia letra, melodia pero a hinka blas instrument violin chelo ta kambio. E forma ku e kos aki a bai ta kuestionabel.
“* “
Un himno no ta un disko ku ora un hende haña ta bon e ta entamá un proyekto pa kambia un himno. Ta kos serio i sensible ku mester poné debidamente. Meskos lo por a hasié ku bandera di Boneiru i dia 6 Sept haña nos ku sorpresa ku a kambia koló di e bandera. Mi ta komentá paso mi a traha na V&P / comunicatie. Dikon SKAL ku ta un servisio di kultura no ta den?
“* “
E ora ei por a usa e fondo pa otro proyekto. Por ehèmpel siña i eduká e bandanan krioyo kiko ta musika KULTURAL folkliriko i ya nos ta stòp di daña nos folklor sin sa.
“*“
Awor si Hulanda no a poné fondo disponibel lo a modifiká e himno.
“*“
Kolegio Ehekutivo riba proposishon di diputado enkarga ku kultura, despues di a analisá e supsidio ku eksklusivamente mester keda usa pa kultura a disidi ku lo bai modernisa e akompanjamentu musikal di nos himno di Boneiru. Pa tal rason a lanta un komishon di musikonan i artistanan boneriano pa realisá e proyekto aki. Tambe lo tin un kuerpo di hurado ku lo evalua e produkto E produkto final den un forma di un regalo lo keda presenta riba 6 di september 2021 riba Dia di Boneiru. Ku un publikashon asina aki ora e desishon a kai na mi humilde opinion lo a evitá tur sorto di diskushon i spekulashon. Esaki yama TRANSPARENSHA DI GOBERNASHON.
“* “
E asuntu ku himno ta bira bieu i nos ta den tempu moderno pa mi no ta un argumentu. Himno no sa bira bieu ni no sa kambia himno. Nos tin prueba di paisnan ku a bira independiente en siglo nan pasá ku ofisialmente nunka a kambia nan himno. Ta nos so ku nos lokura ku ta keda kambia himno, kambia status i bira kolonia bèk na lugá ku nos a traha ba bienestar di pueblo pa progreso nos politikonan sinberguensa a enrikesé nan mes i desgrasiá un pais.
“* “
Awor nos ta blo sigui slijm Hulanda ku no tin niun tiki rèspèt pa nos.
“* “
De nuchtere Nederlander aan het woord, segun Nochi Willem. Den e konteksto aki e ta ofresè un alternativa realístiko. Si proyektá su pensamentu riba Boneiru den konteksto di komportashon elektoral di nos pueblo mi kier bisa esaki. Ohalá na interes di pueblo boneriano e partidonan MPB, DP, UPB i Frakshon Coffie por surpasá nan sombra i bin ku un Bestuurscollege ku realmente ta bai atendè e problemanan serio ku nos ta konfrontá. Pa logra esaki ta deseabel pa bai mesa di negaosashon, bèk, ya ku e gritu komun ku nos ta tende di mandatarionan aktual pero tambe den komunidat ta ku e struktura estatal mankaron i spesialmente e forma ku a duné kontenido ta strobando e desaroyo sano, durdero i sostenibel di Boneiru. I si ta nesesario forma un Besturuscollege ku un programa te na e próksimo elekshon ku ta atendê esaki ku tur seriedat.
“* “
Biniendo bèk riba e bòmbòshi di himno, no ta e hóben Ito Martis kumunidat tin problemá kuné, sino e diputado i OLB. Pasó tin algun grappermakker ku no tin niun tiki noshon di kiko ta kome i bebe di himno i kultural, ta papia idiotes i brua tera. Komo ku nan ta insinuá ku nos no ta duna rekonosémente na nos artistanan. Loke no ta kuadra ku berdat. Nos ta kuestioná gobièrnu kon e asuntu aki a bai.
“* “
Esmas ta e forma no transparente ta kuestionabel den e kaso di himmo aki. Komo ku por bin ku un koro celestial mes si nan ke, pero bo no por ni mag sorprendé un pueblo ku su himno ku no ta aprobá pa Konseho Insular i pueblo.
“*“
Esmas no por tasina ku un gobièrnu pa medio di su diputado enkargá ku kultura i asuntunan sosial ta minimalisá/ kòrta den asuntunan sosial pa kombatí pobresa, ta kita fondonan distiná pa Plataformanan di bario antó ta bai di akuerdo ku suma supstansial di kasi 44 mil $ pa ahustá himno i traha un mini dokumentario di e himno di Boneiru, pa presenté Dia di Boneiru siendo e pueblo no por partisipá aktivamente né presentashon i selebrashon di Dia di Boneiru.
“* “
E akto nan aki ta un bòftá den kara di pueblo boneriano i ta supestimá e komunidat su inteligensia. Mientras ta karesé di fondo pa drecha kalidat di bida kultural i sosial ekomomiko den barionan di Boneiru ta malgastá fondonan for di Hulanda destiná pa kultura. Si ta gobièrnu di Boneiru mes mester lo a saka e montante ski cpa renobá himno lo e no a saké, esei nos ta sigur.
“* “
Ta malversashon di fondonan sin ta un proyekto di prioridat mirando e situashon ku nos ta pasando aden.“Ku asombro i alabes hopi interogansia Gabriel Mercera i Peter Silberie mester a tuma nota den medionan di komunikashon, ku porfin ta bai hasi kambio na himno di Boneiru.
“*“
Motibu di esaki ta ku ámbos persona den pasado ( 3 aña pasá), komo hefe interino di SKAL i hefe di Indebon a kuminsa ku e proyekto, despues ku Sr. Jairo Evertsz a aserká Peter Silberie pa kambio na e himno.
“*“
Intenshon di e kambionan tabata pa medio di teknologianan moderno, ahustá e himno i hasi esaki ku musikonan lokal. Spesifikamente ahustá e musika, manera e melodia i areglo antó na e letra lo no kambia nada.
“* “
Mi a skirbi i papia splika ku e puesto di trabou belasting hefe prison brantwer ZVK etc ku ta bou mando di Hulanda, ta keda ehekutá pa distemá di roleer pa Hulandesnan haña opurtunidat pa disfrutá in de tropen.