Connect with us

Katoliko

Vatikano ta desvelá e Dokumento Preparatorio ku detayenan di e próksimo Sínodo di Obispunan

Published

on

Pa Miguel Pérez Pichel | ACI Prensa

Djamars 7 di sèptèmber Santa Sede a publiká e Dokumento Preparatorio di e di XVI Asamblea General Ordinario di Sínodo di Obispunan, kompañá di un Vademecum den kua ta detayá e struktura di e Sínodo, su fasenan i su metodologia.
E Sínodo, titulá “Pa un Iglesia sinodal: komunion, partisipashon i mishon”, lo kuminsá dianan 9 i 10 di òktober de 2021 na Roma i dia 17 di òktober den kada Iglesia partikular. E proseso lo konkluí den e di XVI Asamblea General Ordinario di e Sínodo di Obispunan den òktober 2023. En definitivo, ta trata di un Sínodo tokante sinodalidat.
E pregunta esensial na kua e Sínodo di Obispunan lo trata na kontestá ta lo siguiente: “Kon ta realisá awe, na diverso nivel (for di e lokal na e universal) e ‘kanamentu huntu’ aki ku ta permití Iglesia anunsiá e Evangelio, di akuerdo ku e mishon ku kua el a ser konfiá; i kua pasonan e Spiritu ta ta invitá nos pa dal pa krese komo Iglesia sinodal?”.
E ophetivonan di e Sínodo, segun e Dokumento Preparatorio, ta, na promé lugá, “rekordá tokante kon e Spiritu a guia e kaminda di Iglesia den historia i ta yama nos na huntu ser testigunan di e amor di Dios”.
A kontinuashon, “biba un proseso eklesial partisipativo i inklusivo, ku ta ofresé na kada un –en partikular esnan ku pa diverso rason ta den situashonnan marginal– e oportunidat di ekspresá nan mes i di ser skuchá pa kontribuí den konstrukshon di e Pueblo di Dios”.
Na di tres lugá, “rekonosé i apresiá e rikesa i variedat di e donnan i di e karismanan ku e Spiritu ta parti libremente, pa e bon di e komunidat i na fabor di henter e famia humano”.
Un di kuater ophetivo ta “eksperimentá modanan partisipativo di ehersé e responsabilidat den anunsio di e Evangelio i den e kompromiso pa konstruí un mundu mas bunita i mas habitabel”.
Tambe “eksaminá kon responsabilidat i poder ta ser bibá den Iglesia, i e strukturanan ku kua na ta ser atministrá, kaminda prewisionan i práktikanan desordená ku no ta radiká den e Evangelio ta bini ariba i ta trata na kombertí nan”.
E di seis ophetivo sitá pa e Dokumento Preparatorio ta “sostené e komunidat kristian komo suheto kreibel i sosio konfiabel riba kamindanan di diálogo sosial, sanashon, rekonsiliashon, inklushon i partisipashon, rekonstrukshon di demokrasia, promoshon di fraternidat i di amistat sosial”.
“Regenerá e relashonnan entre e miembronan di e komunidatnan kristian, asina manera tambe entre e komunidatnan i otro gruponan sosial, por ehemplo, komunidatnan di kreyentenan di otro konfeshonnan i religionnan, organisashonnan di e sosiedat sivil, movementunan popular, etcetera”, lo ta e di shete ophetivo.
Por último, “favoresé balorashon i apropiashon di e frutanan di e resien eksperensianan sinodal na nivel universal, regional, nashonal i lokal”.
Segun e Vademecum, dokumento distribuí huntu ku e Dokumento Preparatorio, e Sínodo lo tin kuater fase.
E promé lo ta e Fase Diosesano, un fase si skucha kaminda lo pidi kontribushon di parokianan, movementunan di laikonan, skolnan i universidatnan, kongregashonnan religioso, komunidatnan kristian, gruponan di akshon sosial. movementunan ekuméniko e interreligioso i otro gruponan.
E di dos fase lo enbolbí e Konferensianan Episkopal i e Sínodonan di e Iglesianan Oriental, ku lo ta enkargá pa kompilá tur e aportashonnan di e Fase Diosesano i lo elaborá un síntesis den un Enkuentro Presinodal. Di e enkuentro aki lo Sali un promé Instrumentum Laboris ku e Sekretaria General di e Sínodo di e Obispunan lo publiká.
E di tres fase lo ta e Fase Kontinental, kaminda, den diferente enkuentro kontinental (shete en total, un pa kontinente), lo produsí shete Dokumento Final ku lo duna forma na e di dos Instrumentum Laboris, ku lo esun ku lo guia e trabounan di e Tatanan Sinodal den e Asamblea di òktober 2023.
Por último, e di kuater fase lo ta selebrashon di e Asamblea di e Sínodo di Obispunan presidí pa Papa Francisco na Roma.
Ta kòrda ku e Dokumento Preparatorio, ta un instrumento “pa faboresé e promé fase di skucha i konsultá e Pueblo di Dios den Iglesianan partikular”, ku lo desaroyá di òktober 2021 pa aprel 2022.
Un yamada pa kana huntu
E Dokumento ta presentá e Sínodo komo un yamada pa kana huntu den un konteksto di kambionan históriko di un sosiedat marká pa e tragedia global di e pandemia di COVID 19, desigualdatnan i inhustisia den un humanidat ku “kada be ta aparesé mas sakudí pa prosesonan di masifikashon i di fragmentashon”.
E situashon aki, “ku, no opstante e diferensianan grandi, ta uni henter e famia humano, ta pone na prueba e kapasidat di Iglesia pa kompañá personanan i komunidatnan”.
Den e kaso konkreto di kristiannan, ta señalá ku no por ignorá esaki. Pues, miéntras ku tin paisnan i regionnan di mundu kaminda mayor parti di e poblashon ta katóliko òf ta pertenesé na diferente denominashon kristian, “ta eksistí otro paisnan den kua katólikonan ta un minoria; den algun di e paisnan aki, katólikonan, huntu ku otro kristiannan, ta eksperimentá formanan di persekushon, inkluso mashá violento i hopi be martirio”.
“Si, di un banda, ta predominá un mentalidat sekularisá ku tin e tendensia pa ekspulsá religion di e espasio públiko, di otro banda, ta eksistí un integrismo religioso, ku no ta respetá libertat di otronan, ya alimentá formanan di intoleransia i di violensia, ku tambe a reflehá den e komunidat kristian i en su relashonnan ku e sosiedat”.
Un Iglesia sinodal
Den e Dokumento ta rekordá tambe ku sinodalidat ta un tradishon mashá antiguo den Iglesia. Iglesia, nan ta destaká, ta “konstitutivamente sinodal”. Sinodalidat “ta muchu mas ku selebrashon di enkuentronan eklesial i asambleanan di obispunan òf un kuestion di simpel atministrashon interno den Iglesia; sinodalidat ta indiká e forma espesífiko di biba e obra di Iglesia”.
Skucha Skrituranan
Asina mes, ta establesé un relashon entre e “kanamentu huntu” di e Iglesianan den e Sínodo i skuchamentu di e Palabra di Dios i su ponementu den práktika.
Den e sentido aki, ta apropiá ku konstrukshon di un Iglesia sinodal ta inspirá den dos imágen di Skritura: e representashon di e esena komunitario “ku konstantemente ta kompañá e kaminda di evangelisashon” i “e eksperensia di de Spiritu den kua Pedro i e komunidat primitivo ta rekonosé e riesgo di pone límitenan inhustifiká na e ko partisipashon di fe”.

Continue Reading

Katoliko

Papa Francisco ta pidi saserdotenan “ser adikto na e enkuentro ku Hesus” i no na e selular

Published

on

By

Djaluna 28 di novèmber 2022 Papa Francisco a risibí den oudiensia e miembronan di e Colegio Pío Latinoamericano, na kende el a pidi pa evitá el selular i no lubidá “d bolbe na djE, kada anochi, despues di un fis largu di lucha i kansansio”.
Durante su diskurso na e saserdotenan latinoamerikano den Roma, Papa Francisco a proponé komo ehemplo e imágen di San Andres, un di e promé disípulonan di Hesus, di kua fiesta nos ta selebrá 30 de novèmber.
Basá riba su ehemplo, el a pidi esnan presente ps diariamente renová “e enkuentro ku Señor, laga nos kompartí su Palabra, laga no keda den silensio dilanti di djE pa mira kiko E ta bisa nos, kiko E ta hasi, kon E ta sinti, kon E ta keda ketu, kon E ta stima”.
“Lag’é ta ‘Verbo’ den nos bida i, si ta permití mi usa e imágen, lag’é ta ‘uni’ den nos i atraves di nos”, E Tata Santu a pidi.
“Mare Hesus tin bos aktivo den kada un di nos desishonnan! Nos ta su ministronan, nos ta pertenesé na djE i El a yama nos pa ta kunÉ. Esaki ta loke ta nifiká ser su disípulo”, Papa a bisa despues.
Disípulo i misioneronan
Tambe el a señalá ku San Andres a kombertí den e promé “misionero” i a invitá esnan presente pa sigui su ehemplo.
“Tambe nos rumannan ta spera nos, espesialmente esnan ku ainda no a eksperimentá e amor i miserikòrdia di Señor, p’asina ku nos ta anunsiá na nan e Bon Notisia i nos ta kondusí nan na djE, Papa a sigurá.
“Sali, laga nos move, hiba e alegria di Evangelio, esaki ta ser misionero”, el a splika.
Mas despues, Papa a papia di e verbonan “ta” i “sali” i a sigurá ku “esaki ta e sentido di nos bida”.
“Ta trata di un kaminda di ida i buèlta, – Papa a kontinuá-, ku tin Hesus komo punto di salida i di yegada”.
E Tata Santu a pidi esnan presente pa “no lubidá di ta ku Hesus i sali na anunsi’é ta tambe di ta ku esnan pober, ku migrantenan, ku enfermonan, ku presunan, ku esnan mas chikí i lubidá di e sosiedat, pa kompartí bida ku nan i anunsiá na nan e amor inkondishonal di Dios”.
“No sea adikto na selular”
Papa Francisco a pidi esnan presente pa no lubidá “di bolbe serka djE, kada anochi, despues di un dia largu di lucha i kansansio -pero kuidou, serka djÉ, no na e pantaya di un selular-, pa deskansá un ratu den su presensia i kont’É tur loke boso a biba”.
“Ta duel mi hopi ora mi mira ku un saserdote bon, trahadó, ta kansa i ta lubidá di bai na e tabernakel i ta bai drumi pasobra e ta kansá. E tin rason, e mester drumi, pero promé kumindá”, Papa a atvertí.
“No sea ònbeskòp… Òf kuantu biaha boso ta skapa den e pantaya di un selular? E pantaya di e selular ta yena nos ku kosnan”, Papa a kontinuá.
Ta pesei, el a pidi pa “no ser adikto” na selular, ya ku ta “diverso paso ku ta bai kitando e forsa di bo”.
“Sea adikto na e enkuentro ku Hesus, E sa loke nos mester i tin un palabra pa bisa nos den kada okashon”, el a sigurá.
E “pèst” di klerikalismo
Por último, e Tata Santu a animá e saserdotenan latinoamerikano pa “nunka no negoshá pastoralidat”.
“No kai den klerikalismo, ku ta un di e pió pikánan. Sea mashá atento, klerikalismo ta un forma di mundanidat spiritual”, el a señalá.
“Klerikalismo – Papa a kontinuá -, ta falsu, ta korupto i ta hiba bo na un korupshon, un korupshon rígido, ku nanishi na laira ku ta apartá bo di e pueblo i ta laga bo lubidá e pueblo for di kua abo ta bini”.
Papa Francisco a splika di bira “mas ekskisito” ta nifiká kai den “e pèst di klerikalismo” i alehá bo mes di e pueblo di Dios.
Por último, el a pidi Nuestra Señora de Guadalupe “pa e yuda nos riba e kaminda di disipulado-apostolado ku ta bai na konfigurando nos ku su Yu, ku ta kompañá nos riba e ruta vital di ida i buèlta”.
Colegio Pío Latinoamericano
E Pontifisio Colegio Pio Latino Americano a ser fundá pa e saserdote chileno José Ignacio Víctor Eyzaguirre, dia 21 di novèmber 1858.
Ta trata di un kas di formashon pa saserdotenan studiante di henter e Diósesis di Amérika Latino ku ta deseá na hasi estudionan di speshalisashon na Roma.

Continue Reading

Katoliko

Konsehonan pa pordoná

Published

on

By

1 – Libra bo mes di pasado
Un di e prinsipal motibunan pa pordoná ta di laga pasado di nos bida bai. Ku esaki mi no ke bisa ku nos mester lubidá pasado, òf kit’é di nos mente. Pordoná no ta nifiká lubidá, e ta nifiká rekordá sin doló. Nos tur tin memoria, i eksperensianan di bida keda grabá den dje, pero ora nos pordoná, nos ta kibra un kadena ku ta mantené nos mará na pasado, librando nos di resentimentu i doló, lagando kaminda kla pa biba den presente.

2 – Laga lòs di ta víktima
E víktima semper mester di un viktimario, e ta atraé. Legumai e papel di víktima, ta un paso importante pa pordoná. E víktima no ta interesá den pordoná, pasobra lo ta kita di dje motibu di su lamentonan. Rekonosé nos víktima ta semper kuminsá na dominá nos poder. E víktima ta bisa: “Ta dikon e kos aki a pasa nèt ku ami, ku ta un persona asina bon?”, Miéntras ku esun ku ta konektá ku su poder ta bisa: “Kiko mi mester siña di e situashon aki?”. Tin un gran diferensia den e forma di enfoká e problema. Asina ta ku, for di awe kuminsá na afirmá: “Ami … ta un persona poderoso”.


3 – Renunsia na krítika i na huisio
Ora nos ta husga otronan, nos ta lubidá por kompleto di e esensia dibino ku tur ser humano ta karga paden di dje. Tin kompashon no ta mesun kos ku sinti lástima pa otronan, esaki ta arogansia. Kompashon ta komprendé ku, sigur e otro persona ku a kometé un ofensa kontra di bo, probablemente no tin un bida felis. Nos no sa e motibu pakiko el a komportá su mes di e manera ei i su situashon emoshonal den tal momento . Esaki no ke men ku nos mester ta di akuerdo ku su akshonnan.

4 – Libra bo mes di pensamentunan negativo
Segun sientífikonan nos tin 60.000 pensamentu riba kada dia i mayoria di nan ta enfoká nan mes den loke nos no ke. Tin hopi manera pa “kontrolá” pensamentunan negativo i e forma mas práktiko i simpel di hasié ta di re – direkshoná pensamentunan den loke sí nos ke. Otro hèrmènt mashá poderoso ta afirmashon, nos por sustituí un pensamentu negativo pa un afirmashon positivo, por ehèmpel: “Nunka lo mi pordoná tal hende …” , Ta mihó pensa: “Ami … ta pordoná tal hende… kompleto i di forma amoroso”. Pordoná ta un trabou di purifikashon, ora nos disidí di hasié, nos pensamentunan ta bira mas leve.

5 – Siña di eksperensianan negativo
Den kada situashon negativo tin un banda positivo. Kòrda ku e pregunta korekto ta: Kiko mi mester siña di e situashon aki? Si nos logra komprondé kua ta e siñansa , nos ta hasi un salto grandi den nos proseso di kresementu personal. Sino … nos lo keda pegá den e víktima, i nos lo pasa hopi tempu, stanká den nos evolushon.

6 – Permití pa otro tin rason
Ta mihó ser felis ku tin rason. Dikon semper nos ke tin rason? Dikon semper nos ke gana? Ora un hende bisabu ku shelu ta bèrdè, na lugá di pleita òf ke imponé bo forma di mira kos, evitá diskushon i dun’é rason. Abo sa ku shelu ta blou, pero loke abo no sa ta e motibu pa kua e otro persona ta hasi e afirmashon akí. Kisas e ta daltóniko, kisas únikamente e ke fastidiá. Na momento ku bo duna e otro persona rason, su intenshonnan ta pèrdè forsa i bo ta evitá un diskushon. Kòrda esaki : “Ora un no ke, dos no ta bringa.”

7 – Buska bo pas interior
Nos ta infelis ora nos no ta na pas. Tin hopi manera pa rekuperá pas: Meditá, skucha músika, hasi afirmashon … Pero tin un ku ta masha efektivo: PORDONÁ. Ora nos pordoná nos ta sinti un sensashon di alivio, manera si nos lo a kita un karga for di riba nos. E akshon aki ta produsí pas interior; al kontrali, resentimentu, renkor, ta deskonektá nos di pas. Si nos ke un mundu mihó inevitablemente nos mester kuminsá na nos mes.

8 – Rekonosé ku abo ta un ser di Lus
Ta mashá importante rekonosé ku abo ta un ser di lus, un Yu di Dios. Mira den wowo di otro, Dios tei einan, no ta importá loke e persona ei ta, Dios ta einan. Den algun kaso ta difísil rekonosé e lus den e otro .Maske e ser akí a kometé fayonan den su bida, su esensia ta sigui siendo mesun kos: un ser di lus, ku pa sirkunstansianan di bida a tuma un kaminda “robes”, yenando su mes ku skuridat, no pa esaki ta keda sin ta un yu di Dios.
Rekonosé e lus den otronan ta un akto di amor.

Continue Reading

Katoliko

Deskubrí temporada di Atvènt

Published

on

By

Ya kaba nos ta serka di drenta e di dos siman di Atvènt. Nos sa kaba ku Atvènt ta e temporada ku ta kuminsá kuater djadumingu promé ku Pasku (di nasementu). Ya pa algun shen aña , Kristiannan a usa e temporada aki pa rekòrdá binimentu di Kristu, I pa prepará nan mes pa e gran fiesta di Pasku (di nasementu) Ta muchu mas ku djis un pida historia. Pues, pakiko nos ta selebrá Atvènt? Selebrando e temporada di Atvènt por yuda nos awe di sigui Kristu ku mas fieldat na por lo ménos tres manera.

Atvènt ta yuda nos di focus riba Hesus.

Nos tur a yega di skucha e ekspreshon hopi usá: “Jesus is the reason for the season”. Ni maske ta trata aki di un ekspreshon hopi usá, e ta kontené manera un prenda di bèrdat. Un di e motibunan pakiko e ta eksistí ta pa demostrá ku ta trata muchu mas ku un kantidat di aktividat mundano, kompra I fiesta ku ta stroba e focus riba Hesus. Selebrando Atvènt ta rekòrdá nos kada bes di nobo sea diariamente òf semanalmente pa medio di Santa Skritura ken Hesus ta I kiko El a hasi pa nos na momentu ku El a bin na mundu.

Atvènt ta yuda nos di duna honor na Hesus.

E palabra Atvènt ta nifiká e binimentu di un persona òf algu importante. Ora un evento importante manera por ehèmpel graduashon di un hende den kualkier parti di siensia òf kisas un fiesta di matrimonio ku ta pendiente, nos ta traha duru pa tur kos ta perfekto. Ora un persona importante ta bin bishitá nos kas, nos ta traha duru pa ta bon prepará pa su binida, di moda ku esaki lo ripará ku e ta importante pa nos. Nos ta planeá e menú I dekorashonnan; nos ta limpia kas I kòrta e yerbanan rònt kurá. Nos no ta warda te na e último minüt òf prepará algu den purá. Similarmente, selebrando Atvènt ta yuda nos di duna Hesus tur atenshon nesesario I focus ku E ta meresé. Dor di fiha nos atenshon riba Hesus durante e temporada aki, I no djis na momentu di e anochi ku nos ta selebrá Pasku (di nasementu) nos ta duna Kristu e honor ku ta kuadra mas tantu posibel ku e fieldat nesesario ku nos mester demostrá.

Atvènt ta yuda nos di kòrda ku Hesus ta bolbe bini bèk.

Atvènt no ta solamente un selebrashon di e promé binida di Kristu komo un yu resien nasí; e ta tambe un rekordatorio ku e regreso di Kristu tin ku sosodé ainda. Meskos ku e pueblo di Dios tabata warda riba e promé binida di e Mesias, Su pueblo, esta nos tur awor ta warda riba e regreso di nos Salbador. E kuater simannan di Atvènt te rekòrdá nos riba tur dos di e binídanan. Den e promé dos simannan, e lekturanan di S.Skritura ta duna un bista adelantá riba e di dos binida di Kristu I ta mustra nos riba e importansia di ta prepará pa Su regreso.E di tres I di kuater siman ta wak atras I ta yuda nos kòrda e eksitashon I espektativa ku e speransa riba binida di e Mesias a nifiká pa e Hudiunan di tempunan di antaño. Semper tabata importante pa e pueblo di Dios pa rekòrdá ku Dios tabatin sierto intenshon, I nos mester biba den espera kiko E lo hasi na momentu ku E bin atrobe.

Den nos mundu tin tantu kos ku por okupá nos atenshon. E temporada di Pasku (di nasementu) ta un di e temporadanan mas eksitante di aña, pero e ta tambe un temporada ku mas ta distraí durante aña. Hasta pa esnan ku ke ta mas di focus riba Hesus,ta difísil pa logra esaki. Dor di selebrá Atvènt, nos ta rekonosé ku selebrá Hesus ta mas ku djis un anochi I e dia siguiente.E “kon” pa selebrá Atvènt no tin tantu importansia kompará ku e manera ku bo ta konektá ku Kristu Hesus. Pues loke por yuda hopi ta, di krea tradishonnan spesial komo famia I krese huntu den e persona di Hesus. Laga nos ta un pueblo ku ta rekonosé e amor I generosidat grandi di Dios pa su pueblo kada dia durante e temporada di Atvènt.

Continue Reading

Trending

This shows content of element who has id="data"

Subscribe to Nobo Online

Unique insights and analysis on the stories that matter to the world

I'm already a member, take me to login