Lokal
Ta laga medidanan di COVID-19 lòs pero mester sigi kuida individualmente
WILLEMSTAD- A yega tempu pa laga bai i konsentra ekstra riba kuido individual, relashona ku e pandemia di COVID-19. Asina por konkluí for dje informashon ku gobièrnu a duna ayera durante un rueda di prensa riba e topiko di COVID-19. Entre otro Promé Minister, Gilmar Pisas i Dokter Izzy Gerstenbluth tabata presente, pa anunsiá e kambionan den e maneho pa kombati COVID-19.
A yega e momentu pa laga los i mester tene kuenta ku e medidanan banda di a kosta hopi sen, tabatin tambe impakto riba komunidat. COVID no a bai, e tei ketu bai i tur hende mester kuida nan mes I tene kuenta ku e reglanan di higiena. Dokter Gerstenbluth a hasi apelashon riba komunidat pa proteha e hendenan mas vulnerabel den komunidat.
Dr. Gerstenbluth a bisa tambe ku e momentu aki ta adekua pa medidanan general apesar ku mundialmente ta konosi ku tin mas variante, kisas mas kontagioso. ‘’Despues ku a alivia medidanan na Kòrsou e tasa di mortalidat ta keda aseptabel, ounke ku den bes en kuando tin hende ta fayese. Pero e situashon ta basta bon bou di kontrol’’.
Gobièrnu a partisipa anunsionan ku ta drenta na vigor awe:
-Dokternan di kas ta registra tur persona ku sintoma di COVID 19 i di un forma arbritario, e Sistema ta skohe solamente algun persona ku ta bini na remarke pa hasi e test na un laboratorio ofisial komo parti di e asina yamá ‘Randomized COVID-Testing ‘. Den e ‘Randomized COVID-Testing’ lo test mas o menos 200 persona pa luna, mientras ta nesesario, pa sigi monitoria e desaroyonan rondo di e virus aki na Kòrsou.
-Den kaso ku un hende tin kehonan sever, ta fisikamente swak (fragil), ta di edat avansa, ta biba den un kas di kuido, of si un persona presenta na Sala di Emergensia di CMC ku posibel sintomanan di COVID-19, por hasi e test di COVID-19 bou di gastu di e persona su Seguro mediko.
Tur persona ku ta atmiti na CMC, Adventist Hospital, Capriles Kliniek i Sentronan di Dialisis tambe lo mester hasi e test di COVID-19 bou di gastu di e persona su Seguro mediko.
-E fasilidat di ‘’dirve-thru’’ pa test do COVID-19 na GGD Zakito no ta opershonal mas. Tur persona ku mester test of ta desea di hasi esaki, por akudi na un dje laboratorionan akredita. E laboratorionan mes lo por brinda tambe e posibilidat pa hasi test na kas via di nan tim mobil.
Departamentu di Epidemiologia lo duna ‘training’ na personal di kasnan di kuido pa hasi e test di COVID-19 ora ku un kliente mester hasi test.
-Ta konseha tur persona ku tin sintoma di COVID-19 of a test positivo pa mantene un periodo di isolashon di minimo 5 dia i maksimo 10 dia .Bo mester pasa sigur 24 ora sin ningun síntóma, promè ku bo Sali for di isolashon.
Den kaso ku síntomanan persisti, pero tambe si bo a bira mas malu, tuma kontakto ku bo dokter di kas. Tuma nota ku ta elimina karentena komo medida preventivo.
-No ta sigui mas ku e proseso di ‘conctact tracing’, na momentu ku un persona test postivo pa COVID-19. E ultimo grupo di personanan ku a risibi yamada den kuadro di ‘contact tracing’ tabata esnan ku a test positivo djabierne 20 di mei 2022.
Si bo tin sintoma relata na COVID-19, ta rekomendabel pa bo drenta isolashon di minimo 5 dia i tambe hasi un ‘zelftest’. Den kaso ku ta medikamente nesesario, bo por hasi un test na laboratorio si bo seguro ta kubri esaki of riba gastu propio.
-Mundialmente tin personanan ku a keda ku hehonan riba termino largu desues di a keda kontagia ku COVID-19. Ta trata aki di entre otro problemanan respiratorio, kansansio kroniko, menos kapasidat di resistensia fisiko i Perdida di konsentrashon. Pa por hana miho bista i konosementu den e kantidat i konsekuensianan di ‘Long Covid’ na Korsou, Departamentu di Epidemiologia ta inisia un proyekto piloto pa por kompronde e fenomeno aki mihó.
-E programa di bakunashon ta pasa over pa kuido regular i lo no tuma luga mas na SEHOS-POLI. Tur persona ku ta desea di risibi su bakuna of booster kontra C,OVID-19, mester akudi na e departamentu di ‘Infectieziektebestrijding den G&GZ (antes GGD) na Piscaderaweg 49, Zakito.