Lokal
Kòrsou tin nesesidat di krea trabou i duna preparashon
Un opheshon ku semper ami tin kontra di e forma kon Ulanda (Polítika di Den Haag) ta mira i atendé ku Kòrsou, ta ku e ulandesnan ta haña ku mester tene e presupuesto den balansa mas ku tur otro esfuerso. Nunka e plakanan di Ulanda no ta pa imbertí den Kòrsou realmente. Un gran amigu di mi ku entre tantu ta den su mundu di bèrdat a splika mi ku semper Ulanda ta yuda di manera ku Kòrsou tin nèt sufisiente pa tene kabes riba awa, nunka no pa desaroyá i krese realmente pa bai padilanti. Tin konosedónan di historia ku ta bisa ku Fransia ta trata su eks-kolonianan ku muchu mas realismo i komodidat. Mira por ehèmpel den kaso di orkan na Sint Maarten, Ulanda a sigui tene Sint Maarten na linia te awe, sin ‘come across’ ku ningun ayudo diimportansia. Ulanda ta benta e falta di su mal komportashon riba deskonfiansa den gobièrnu di Sint Maarten, ku gobernantenan di Sint Maarten lo hòrta e plakanan i hasi kosnan robes ku e plaka. Enfin, semper tin un rason pa Ulanda keda sin kumpli.
Den e relashon entre Ulanda ku Kòrsou ta presis meskos, e plakanan ku gobièrnu di Ulanda fia Kòrsou nunka no ta pa hasi invershonnan grandi di manera ku e pais aki por desaroyá i progresá di bèrdat. Esei ta hasi ku Kòrsou su debe serka Ulanda semper lo sigui krese di manera ku nos lo sigui ta dependiente pa semper. Ta p’esei ku binimentu di ekspertonan ulandes Kòrsou pa bisa kiko mester sosodé riba e isla aki, sea ta Berenschot, Wijze Heren, via IMF, awendia CFT, nada no a drecha, pasobra no ta e intenshon pa algu drecha na Kòrsou. Semper ta pa tuma medidanan fiskal i òf retirá trahadó masal for di gobièrnu i baha e volúmen finansiero ekonómiko pa nos isla keda abou. Ami ke tende presidente di CFT dr. Raymond Gradus splika den su propio palabranan kiko CFT a logra pa Kòrsou. Nèt, nèt nada! Kiko tabata e ophetivo di CFT i kiko a resultá den realidat? Un tempu mi ta kòrda ku Ulanda tabata sumamente entusiasmá ku konstrukshon di prizon na Kòrsou. Esaki tabata zona komo si fuera ta e úniko kos bon pa Kòrsou, e fuente ku por hasi Kòrsou lusi den Karibe i den mundu, un prizon pa sera hende! Ta un eksperensia ku ta zona hopi straño, pero e ta sigui ripití, pasobra nos gobernantenan no ta studia nos relashon ku Ulanda. Nan simplemente kada biaha ta kuminsá di nobo. Gobernashonnan di turno na Kòrsou ta atendé Ulanda manera semper a sosodé, sumiso, slap i sin determinashon. Ta p’esei otro pueblonan den Karibe ta haña nos sin karakter ni prinsipio.
Ounke difísil, pasobra yunan di Kòrsou pa gran parti, nan deskonfiansa ta sinta den nan mes hendenan, mester skohe un otro ruta. Ta fásil pa yama kualke gobernante kurasoleño ladron, bandidu òf korupto i tur hende ta kere mesora. Kòrsou despues di tur e añanan di medidanan doloroso pa kueste loke kueste tene presupuesto di gobièrnu den balansa, no opstante tur e problemanan ku inesperadamente a presentá manera offshore ku no tei mas, Dokmaatschappij ku a kai patras, seramentu di refineria, e sirkunstansia na Venezuela ku a afektá ekonomia di Kòrsou, seramentu di nos aerolinianan ALM, DCA i Inselair, hendenan a sinti nan obligá pa bandoná Kòrsou masalmente.
Enfin a yega e momento pa kuminsá kompletamente di nobo (from scratch) sin wak ni ripití nos propio fayonan di pasado. Ban pone tur energia den loke nos mes por, skohe pa krea trabou na Kòrsou a base di sektornan ku ta brinda posibilidat. Nos no tin skolnan di fishi mas, pero mester prepará nos hendenan pa hasi sikiera e trabounan ku e isla aki mes ta brinda. Strañeronan ku ta bin traha aki ta hasié pa por manda plaka na nan pais di orígen, esei ke men ku e plaka ei no ta bai sirkulá den nos ekonomia. Tampoko no ta responsabel sigui stèns siegamente riba turismo. E agènda di desaroyo i adelanto di Kòrsou mester ta nos agènda i no di Ulanda. Ta siudadanonan di e teritorio aki ta esnan promé responsabel pa e isla aki su progreso. Mi sa ku no ta nada fásil loke mi a trese padilanti aki, pasobra no a kustumbrá mira bondat den nos hendenan. Gobernantenan ku ke traha pa Kòrsou, mester ke pa nos isla progresá i ke sirbi e bienestar djaki.
Raymond Knops