Katoliko

Doktrina Sosial di Iglesia den famia

Published

on

Outor: Francisco de Paula Cardona Lira
Promé parti

Bon nos sa ku famia ta e skol kaminda yunan ta siña na biba den sosiedat, kaminda nan ta desaroyá virtutnan ku ta permití nan di ser mihó personanan, pa kombibí komo personanan den nan komunidat.

Famia kristian mester ta e lugá kaminda yunan ta siña na biba komo kristian, kaminda ta desaroyá virtutnan kristian i pa biba kristianamente den komunidat. Si nan no siña hasié na kas, ta unda na lo hasié?

Pa e rason akí, Iglesia ta invitá nos pa nos hasi esfuerso p’asina ku nos yunan ta siña realmente na biba komo kristian den kas: pa nan sea respetuoso pa otronan, pa nan kolaborá ku alegria pa e bon di e famia, pa nan kompartí ku generosidat loke nan tin i loke nan ta, pa nan trata tur nan semehante kristianamente.

Laga nos rekordá ku nos tur persona ta kreá na imágen i semehansa di Dios. Ta p’esei, e trato entre tur hende mester ta trato di rumannan, rumannan den Dios.

Iglesia ta siña nos atraves di su doktrina sosial. Kier men, atraves di e siñansanan ku lo yuda nos biba komo berdadero kristian: “Mira kon nan ta stima!”.

Si nos ta biba e siñansanan i nos ta yuda p’asina ku nos yunan ta biba nan, nos lo ta kolaborando den konstrukshon di sivilisashon di amor, kaminda ta biba e mandamentu mas importante de Dios: “Stima otro manera Ami a stima boso”.

Prinsipio di e dignidat di e persona humano

E promé i mas importante di tur ta esaki:

Rekonosé, respetá i un biba ku otro pasobra nos tin un dignidat inmenso, pues nos tur ta yunan di Dios, kreá na su imágen i semehansa.

Nos tur ser humano ta kompartí e dignidat aki. Nos tur meresé ser respetá. Akaso un persona tin e derecho di ofendé e otro? Señor ta bisa nos: “ Stima otro manera Ami a stima boso Dikon? Pasobra E sa ku nos tur ta su yunan. Por lo tantu, rèspèt den e trato entre un i otro tin di ser bibá dia pa dia, den e detayenan di kombibensia familiar i sosial:

· Respetá bo pareha, maske e ta pensa diferente.
· Respetá bo yunan, maske nan ta hasi bo nervioso i ta terko.
· Respetá bo mayornan, maske e ta kosta bo trabou.
· Respetá bo suegronan, pues nan tambe ta persona.
· Respetá tur persona ku ta sirbi bo: den tienda, e shofùr di bùs, e polis, e dòkter, e maestro di skol.
· Respetá esnan ku ta ofendé bo, pues Señor a bisa nos: “Stima bo enemigunan”.
Por tantu, tur kristian mester respetá dignidat di tur i kada un di e personanan ku ta biba rondó di dje, kier men, su próhimo. Un berdadero kristian lo ta, esun, apesar di ta rabiá, kansá, enfermo, fadá o rabiá, ta trata otronan respetuosamente, sin ofendé i heridá nan.

Algun pasashi ku ta papia di dignidat di e persona:

Génesis 1, 26-31: “Laga nos ban traha hende awor na nos imágen i semehansa”

Mateo 25, 31-45: “Tur kos ku boso a hasi pa un di e rumannan di ménos importansia akí di Mi, boso a hasié pa Mi”

Prinsipio di karidat

E di dos prinsipio aki ta lòs di e dignidat di e persona humano, pues tin ku stima (buska e bon di otronan), pa e simpel hecho di ku nan ta persona.

Stima otronan, pasobra Hesukristu ta identifiká su mes ku kada un di nos. Karidat ta stima otronan pasobra nos ta stima Dios; pasobra nos ta stima Dios den otronan; pasobra Dios ta stima kada un personalmente. Stima manera E ta stima.

Stima ta un akto di boluntat. Tur kombibensia humano, si e ta alimentá dor di karidat, dor di amor pa Dios, ta kombertí den berdadero sosiedat kristian. Karidat ta e distintivo di e berdadero kristian.

E yamada sivilisashon di amor ta funda, presisamente, den e relashonnan di karidat fraternal ku mester distinguí e katólikonan batisá.

Algun pasashi ku ta papia di karidat:

Huan 15, 12-13: “Esaki ta mi mandamentu: stima otro manera Ami a stima boso”

I Huan 7-21: “Esun ku stima Dios mester stima su ruman tambe”

Mateo 5,43-48 y San Lucas 6, 27-38: “Stima boso enemigunan,…”

Prinsipio di hustisia

Kòrda ku hustisia no ta duna tur hende mesun kos, sino ku e ta duna kada ken loke ta toka na dje. Esaki ta nifiká ku kada ken rin derecho riba: rèspèt, apoyo, amor, bon trato, edukashon. Pa ser hustu ku otronan mester, prinsipalmente, rekonosé nan komo un persona igual ku ami, ku dignidat, yu di Dios, kreá na su imágen i semehansa.

Kon ser hustu ku otronan? Pensa riba “kada ken”, segun sea su sirkunstansia.

Por ehemplo, pa ta hustu ku yunan, tene na kuenta e edat ku kada un tin. Mester trata kada ken segun e ta: respetá su derechonan, su persona, su fama.

Esun ku ta hustu ta stima. Esun ku ta hustu ta rekonosé dignidat di otronan. Dikon nos ta mira tantu inhustisia den mundu? Akaso lo no ta pasobra tin personanan ku no ta rekonosé dignidat di otronan i ta trata nan manera nan ta kos òf animal? Si nos tur lo a rekonosé otronan komo persona semper nos lo a duna nan loke nan meresé..

Algun pasashi ku ta papia di hustisia:

Mateo 25, 31-45: “Pasobra Mi tabatin hamber i boso a duna Mi di kome,…”

Lukas 6, 31: “Trata otro hende manera bo ke pa nan trata bo”

Lukas 20, 20- 26: “Duna Cesar loke ta di Cesar i duna Dios loke ta di Dios”

Ta sigui otro siman

Trending

Exit mobile version